Trabzon Kemeraltı, bir genç kızın çeyizi, bir askerin yolluğu veya hac hazırlığı yapan birinin telaşesidir. Kaç anne Kemeraltı’nda kızının çeyizini dizmiştir… Askere gidecek kaç delikanlıyı ağırlamıştır…(Ezgi ALP) Kemeraltı’nda hep bir koşturmaca hep bir telaş görürsünüz. Dar sokaklarında mutlaka her duyguya rast gelmeniz mümkündür. Belki dışardan bakınca sadece dükkanlar görürsünüz ama aslında yaşayan bir ruhtur Kemeraltı… İpekyolu’nun Anadolu’ya açılan kapısı olan Trabzon’da Kemeraltı ticaretin kalbi haline gelmiştir. 16.YY’da inşa edilen Kemeraltı, geçmişten günümüze birçok ticari faaliyetlere ev sahipliği yapmakta. Trabzon’un Osmanlı topraklarına dahil edilmesinden öncede bir ticaret merkezi olarak kullanılan Kemeraltı’nda ilerleyen süreçte de gayrimüslimlerin ticaret yaptığını belirtiliyor. Zamanla Trabzon’un köylerinde tarımla uğraşan kadınların burada ürünlerini satmaya gelmişler. Trabzon’un elma yanaklı, peştamal giyen o tatlı teyzeleri köylerinden sahillere zar zor inip, buradan teknelerle Kemeraltı’na gelip pazar kurup tarladan taze taze topladıkları lahanaları, fasulyeleri ve mısırları satarak gelir elde eder ardından kazandıkları paraları da yine Kemeraltı’nda bulunan bakırcı, kuyumcu ve kumaşçılarda harcarlardı. Kurt’un anlattığı bu anılarda yolculuk yaparken günümüze dönüyoruz… Kemeraltı’nı gezerken denk geldiğimiz bir camii ile ilgili de paylaşımlarda bulunuyor tecrübeli yazar, meğer bu Kemeraltı’nın tarihiyle eş değer nitelikte bir geçmişe sahip olan ibadethane, ne zahmetlerle inşa edilmiş. Kurt’un bahsettiği bilgilere göre şu anda Çevre Koruma Vakfı tarafından koruma altında olan Çarşı Camii, zamanında Tabakhane Deresi’nden insanların elden ele taşıdığı taşlarla yapılmış, zamanla gördüğü restorasyon çalışmalarıyla bugünkü şeklini kazanarak varlığını sürdürüyor. Kemeraltı’nın bu önemli camiini izlerken hemen altında küçük bir dükkana gözü gidiyor insanın. İçeri girdiğinizde sizi hoş kokular ve güler yüzlü bir esnaf karşılıyor. 25 yıldır Kemeraltı’nda esnaflık yapan Numan Erkek ile sohbete dalıyorsunuz. Babadan kalma mesleği sürdüren Numan Amca, üniversiteyi bitirdikten sonra baba mesleğini devam ettirmeye karar vermiş. Hac malzemeleri satan bu küçük dükkânın tarihi de Çarşı Camii ile eş değer düzeyde. Camii ile aynı zamanda yapılan bu dükkânda Numan Amca’nın çocukluğu geçmiş. Uzun yıllardan beri esnaflık yapan Erkek, “Biz burada çok eski zamandan beri varız. Burada insanlar birbirine öyle güven duyardı ki banka olmadığı zamanlardı, mal almak için birbirinden yüklü miktarda borç alınırdı. Teslim edeceğim dediği günde verirdi onu geriye. Dükkân yan esnafa bırakılır çıkılırdı. Şimdi her şey değişti ama biz burada eski dokuyu korumaya gayret ediyoruz. Size bir anımı anlatayım, ben çocuktum burada at arabaları olurdu. Bir gün at kendini kurtarmış geldi bizim dükkâna girdi. O günümü de hiç unutmam. Şimdi o günleri özler olduk” sözleriyle eski anılarını paylaştı.
O Bir Yolcu Sen Bir Hancı BEDESTEN…
Kemeraltı Trabzon tarihinin ticaret merkezi olduğu için burada tarih yatan bir han olmasa olmaz tabi ki… Cenevizliler tarafından yapılan Bedesten, 48 odasıyla yıllarca han olarak kullanılmış ve Trabzon’a yolu düşen kim bilir kaç tüccara kapılarını açmıştır. Türkiye’de ki en meşhur Bedesten olmasıyla da günümüzde restore edilmiş hali dahi yüzlerce turist ağırlamaktadır.
Kemeraltı’nda Bakırcılık
Kemeraltı dediğimizde bahsetmeden geçemeyeceğimiz bir şey varsa oda bakırdır. Kemeraltı ile günümüzde Bakırcılar Çarşısı olarak adlandırılan yer yan yana iki sokak, düşünün iki kardeş gibi. Zaten tarihte bu iki sokak ayrı düşünülmeden bir işlenmiş. Bakırcılar Çarşı’nın yaşayan tarihi Mahmut Efeoğlu da 1957’den beri bakırcılık yapıyor. Artık bakırcılığın da eski üretiminin kalmadığını belirten Efeoğlu, “Bakırcılık eskisi gibi değil, şimdi evlerde eski değeri yok. Ama önceden Trabzon’da evleneceklerin çeyizini biz yapardık. Hatırlıyorum ki bir günde 16 ayrı eve çeyiz malzemesi satmıştım. Şimdi bir cezve bir tava alırsa ne ala” sözleriyle unutulmaya yüz tutan bir geleneği de bizlerle hatırlattı…
Kadınlar için istihdam noktası
Birçok kadın esnafın bulunduğu Kemeraltı’na pazar günü bir uğramanızı tavsiye ederiz.Sadece dükkân sahipleri değil stantlarda evde ürettiği ürünleri satan insanlara denk geleceksiniz. Bizde tam da böyle genç kadın girişimcilerin bulunduğu bir tezgâha yaklaşıyoruz. Üç güler yüzlü kadın karşılıyor bizi. Aslıhan Danışmaz, Sena Bayraktar ve Emine Bayraktar kendi el emekleri olan takıları burada sergiliyor. Dışarıdan gelen 3 genç kadın olarak Kemeraltı esnafı tarafından çok sıcak bir şekilde karşılandıklarını belirten genç girişimciler, “2 aydır buradayız ve bizim gibi birçok örnek var. Bizde başka kadınlara örnek olabileceğimizi düşünüyoruz. Üşüdüğümüzde bize çay uzatan esnafların bulunduğu Kemeraltı, Trabzon’da yaşayan bizim gibi ek bir gelire ihtiyacı olan insanlar için büyük bir şans” sözleriyle de Kemeraltı’nın sıcak ruhunu ortaya koyuyorlar.
.jpg)
.jpg)
